W przeciwieństwie do przedsiębiorstwa działającego w warunkach doskonałej konkurencji, które nie ma bezpośredniego wpływu na cenę, czysty monopolista może podnieść cenę na swój produkt bez obawy utraty klientów. Przy braku innych firm oferujących ten sam produkt lub choćby zbliżony substytut konsument nie ma wyboru, nie ma się do kogo zwrócić. Jak zobaczymy poziom produkcji jest generalnie mniejszy a poziom cen wyższy w warun­kach czystego monopolu niż w warunkach konkurencji. Powstaje ona dzięki temu, iż rywale konkurujący na rynku pragną wykorzystać możliwości osiągnięcia zysku i mogą wchodzić na rynki, gdzie takie możliwości występują. W skrajnej sytuacji doskonałej konkurencji nie istnieją bariery wejścia na rynek, a konkurenci są liczni.